Oμιλία του Θανάση Κυριαζόπουλου με θέμα: «Διονύσια – Θέσπις, δημιουργός δραματικής τέχνης»

Μέσα στο πανέμορφο δάσος του Διονύσου και στην αίθουσα πολιτιστικών εκδηλώσεων του Δήμου είχαμε τη χαρά να παρακολουθήσουμε την ομιλία του Θανάση Κυριαζόπουλου με θέμα: «Διονύσια – Θέσπις, δημιουργός δραματικής τέχνης».

Ήταν Κυριακή πρωί και η αίθουσα ήταν γεμάτη κόσμο. Η ομιλία έγινε με αφορμή την έκδοση από την εφημερίδα μας του βιβλίου του Θανάση Κυριαζόπουλου με τίτλο: «Ο Διόνυσος και ο Δήμος Αρχαίας Ικαρίας».

Η ομιλία συνοδευόταν από προβολή διαφανειών και ο ομιλητής, με το μεστό λόγο του, μας μετέφερε στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στο Δήμο Ικαρίας Αττικής, τον σημερινό Διόνυσο, όπου γεννήθηκε η τραγωδία.

Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από την ομιλία:

«Σε μία του συνέντευξη ο Αλέξης Μινωτής στα «Νέα», 29.2.88, είχε πει: «...Η αλλαγή προς την πρόοδο δε σημαίνει αναγκαστική πορεία προς τα μπρος αλλά και προς τα πίσω... Το να ενσαρκώνουμε σήμερα τους τραγικούς είναι έ­να βήμα προόδου...». Ένα από τα λαμπρότερα δημιουργήματα του ανθρώπινου πνεύματος, η Τραγωδία (τράγος+ωδή, ωδή τραγόμορφων σατύρων που τραγουδούσαν το Διθύραμβο ή ε­πειδή «εδίδετο τω ποιητή βραβείον τράγος» κα­τά το Πάριο Χρονικό) γεννήθηκε στην Ελλάδα και μάλιστα στο δήμο Ικαρίας της Αττικής, (το σημερινό Διόνυσο), όπου οι δραματικοί αγώνες των κατ’ αγρούς Διονυσίων είχαν κεντρικό ρόλο.

Αυτός που πρώτος άνοιξε το δρόμο για τη διαμόρφωση της τραγωδίας σε ποιητικό είδος, ο θεωρούμενος και δημιουργός της δραματικής τέχνης, είναι ο Θέσπις από την Ικαρία. Ο Θέσπης (θεός+έπος, ο εμπνευσμένος από το θεό, θεόπνευστος, προφητικός, θείος...), αρ­χαίος δραματουργός, σύγχρονος του Σόλωνα και του Πεισιστράτου (6ος αι. π.Χ.), υπήρξε ο πρόδρομος των τριών μεγάλων τραγικών, Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη.

Ο Θέσπης θεωρείται σύμφωνα με την παράδοση ο εφευρέτης της τραγωδίας και πιθανότατα και ο πρώτος ηθοποιός. Στα μέσα περίπου του 6ου αι. π.Χ., είχε την ιδέα να ξεχωρίσει ένα μέλος του χορού (πιθανότατα τον ίδιον) και να παρεμβάλει στο διθύραμβο απαγγελία με άλλο μέτρο και διαφορετική μελωδία από του Χορού. Άλλαξε τη δομή των διονυσιακών εορτών, εισήγαγε το διάλογο.

Πριν από το Θέσπη στις Διονυσιακές γιορτές, τα Μικρά Διονύσια ή κατ’ αγρούς (19-22 Δεκεμβρίου), τα Λήναια (Φεβρουάριο), τα Ανθεστήρια (αρχές Μαρτίου) και τα Μεγάλα ή εν άστει Διο­νύσια (αρχές Απριλίου), ο χορός τραγουδούσε μόνο το Διθύραμβο, ο οποίος υπήρξε η πρώτη, άμεση ύλη της τραγωδίας. (Διθύραμβος από το «δις θύραζε βαίνειν», δηλ. η ετυμολογία του έ­χει σχέση με τη διπλή καταγωγή του Διονύσου, γιου του Θεού Δία και της Σεμέλης, κόρης του ήρωα των Θηβών Κάδμου, ή λέξη σχετική με τη λέξη θρίαμβος(;))».